CECHY MAKROSKOPOWE
|
Owocniki przeważnie regularnie kuliste lub owalne. Wielkość owocników 1-4 cm. Zewnętrzna warstwa perydium za młodu śnieżnobiała, z wiekiem z licznymi lilowymi, brązowymi, fioletowymi i czarnymi plamami. Owocniki w pełni dojrzałe czarno-fioletowe lub fioletowo-brązowe. Powierzchnia owocnika bardzo niejednorodna. W wielu miejscach perydium łuszczy się odsłaniając strukturę gleby. Gdzie indziej gładkie, a miejscami sprawiające wrażenie zamszowatego. Perydium na przekroju miejscami przebarwia się na kolor czarno-fioletowy lub czarny. Gleba młodych owocników biała, potem kremowa, w stadium pełnej dojrzałości oliwkowo-brązowa, zawsze z delikatnymi, fioletowymi odcieniami. Owocnik na przekroju labiryntowaty, komory hymenialne nieregularne, wydłużone, średniej wielkości. Konsystencja owocników miękka, gąbczasta. Zapach łagodny, lekko owocowy. Smak przyjemny, kwaskowaty.
|
CECHY MIKROSKOPOWE
 Zarodniki R.parksii
|
Perydium dwuwarstwowe 150-280 μm (typ perydium: Villosulus). Warstwa suprapellis zbudowana z grubościennych, zabarwionych intensywnie na brązowo, septowanych strzępek o średnicy 5-12 μm. Strzępki o przebiegu chaotycznym w stosunku do powierzchni owocnika. Warstwa subpellis zbudowana z chaotycznie splecionych, hialinowych, septowanych strzępek 4-10 μm. Pod wpływem KOH strzępki subpellis fragmentarycznie lub w całości zabarwiają się na kolory czerwono-brązowe. Podobną reakcją charakteryzują się strzępki tramy. Strzępki znacznie rzadziej zabarwiają się fragmentarycznie na kolor zielony, zielono-niebieski. Podstawki bezbarwne, cienkościenne, cylindryczne lub lekko maczugowate, o średniej wielkości 12-16 x 4-7 μm. Bazydiole maczugowate do cylindrycznych, grubościenne 10-20 x 4-10 μm. Subhymenium rozgałęzione z licznymi drobnymi, owalnymi komórkami 3-8 μm. Zarodniki za młodu hialinowe, potem jasnoseledynowe w owocnikach dojrzałych. Zarodniki regularnie elipsoidalne, obustronnie zaokrąglone, o średniej wielkości 5,1-7,3 x 2,1-3,2 μm, Q=2,2-2,7, Qm=2,4, gładkie, wypełnione 1-3 kroplami. Zarodniki homogeniczne - brak zarodników anormatywnych.
 |
 |
 |
Przekrój perydium |
Suprapellis i subpellis |
Hymenium |
 |
 |
 |
Obszar przebarwień strzępek pod wpływem KOH |
Bazydia i bazydiole |
|
WYSTĘPOWANIE
|
Rhizopogon parksii jest typowym, ektomikoryzowym partnerem Pseudotsuga menziesii. Gatunek pospolity w Ameryce Północnej. W Europie skrajnie rzadki, podawany z nielicznych stanowisk w Niemczech, Włoszech i Francji. W momencie zlokalizowania pierwszego stanowiska nie były znane doniesienia o występowaniu tego gatunku na obszarze Polski.
Nizina Śląska – CE 77, Szumirad k. Ozimka, Czerwiec 2011
Beskid Śląski – DG03, Bystra k. Bielska-Białej, Czerwiec 2013
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF 46, Bukowno k. Jaworzna, Lipiec 2014
Pogórze Śląskie– DF 82, Zabrzeg k. Pszczyny, Sierpień 2018
Wyżyna Śląska – DF22, Rogoźnik k. Piekar Śląskich, Listopad 2020
|
UWAGI
 Młode owocniki
|
Rhizopogon parksii jest bardzo charakterystycznym gatunkiem dzięki fioletowo-lilowym barwom owocników na przestrzeni niemal całego cyklu rozwojowego. Młode okazy mogą być podobne do R. villosulus jednak u R. parksii brak pęcherzykowatych komórek perydium (lub występują sporadycznie) i wiciowatych strzępek perydialnych. Gatunki te różnicuje też wielkość zarodników i podstawek oraz barwne reakcje strzępek subpellis pod wpływem KOH.
Dawniejsze publikacje autorów europejskich (Martin 1996) ujmują R. parksii, R. hawkerae, R. subareolatus oraz R. villosulus jako zbiorowy gatunek R. villosulus s.l. Jednak współczesne badania morfologiczne i filogenetyczne dowiodły odrębności gatunkowej tych taksonów. |
